ΣΗΡΑΓΓΑ ΣΤΟ ΄΄ΚΑΣΤΡΙ΄΄ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΡΟΝΤΗΡΗ

 

Π Ρ Ο Σ

Τον κ. ΓΚΙΖΑ Βασίλειο

Δήμαρχο Ναυπακτίας

Ν Α Υ Π Α Κ Τ Ο Σ

 

 

ΑΧΛΑΔΟΚΑΣΤΡΟ (ΑΡΤΟΤΙΒΑ)

Ιωάννης  Ροντήρης του Σωτηρίου εκ Πλατάνου

Σήραγγα στο ΄΄Καστρί ΄΄στη θέση ΄΄Συκιά΄΄ μήκου ς 10 χλμ. περίπου

 

       κ. Δήμαρχε    Στο ΄΄Καστρί΄΄ στη θέση « Συκιά» υπάρ στην άλλη πλευρά στη θέση «Τρύπα» στο χωράφι του Γεωργίου Τσαρούχη ( Τσαρχώργου) από όπου σήμερα διέρχεται ο επαρχιακός δρόμος Θέρμου –Πλατάνου.

    Λίγο πιο κάτω από την παράκαμψη Αχλαδοκάστρου- Διασελλακίου η σήραγγα στην είσοδο έχει μήκος 3 μέτρων, ύψος 2 μέτρων, τα δε πλάγια και η οροφή είναι χτισμένη με πέτρες. Όπως μου διηγήθηκε ο πατέρας μου Νικόλαος χει σήραγγα μήκους 10 χιλ. περίπου, η οποία περνά κάτω από ένα μικρό λοφίσκο και βγαίνει από πληροφορία που είχε από τον παππού μου Αριστοφάνη, όταν επέστρεψε ο Ροντήρης Ιωάννης από την Βλαχία (σημ. Ρουμανία) στον ΄΄Καμπουλάκη΄΄ σύμφωνα με την τοπική τοπολαλιά ΄΄Καμπλάκη΄΄ ήθελε να ιδρύσει εργοστάσιο υφαντουργίας, γιατί οι Ροντηραίοι στην περιοχή αυτή είχαν μεγάλη έκταση, 20 περίπου στρεμμάτων  με χωράφια που τα έσπερναν την μία χρονιά καλαμπόκι, την άλλη δε χρονιά, με σιτάρι. Υπήρχε και υπάρχει μέχρι και σήμερα αλώνι για  το σιτάρι, τα δε χωράφια τους έφταναν μέχρι το σημερινό νεόκτιστο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής. Ο Ιωάννης Ροντήρης του Σωτηρίου το 1810 έφυγε για την Βλαχία εκεί δούλεψε σκληρά, έκανε μεγάλη περιουσία, είχε γερό κομπόδεμα με καταθέσεις στη Βιέννη. Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Επίσης ήταν χρηματοδότης των Τσώνηδων για την Πλατανιώτικη Γαλαρία στα στενά της ΄΄Καλογερίνας΄΄, (8μ. επί 3,50 μ. επί 3,50 μέτρα). Όταν επέστρεψε στον Πλάτανο το έτος 1840 περίπου, είχε φιλόδοξα σχέδια να αξιοποιήσει τον τόπο του, ήθελε να τον κάνει καλύτερο και να προοδεύει. Γιατί οι Πλατανιώτες ήταν πρωτοπόροι σε κάθε τομέα όχι μόνο στα λόγια αλλά και στα έργα.  Καταρχάς προέβη στην διάνοιξη του δρόμου Πλάτανος – Λούζες – Αχλαδόκαστρο (Αρτοτίβα), σύμφωνα με μια επιγραφή που βρέθηκε σε μια πλάκα στη θέση «Λούζα» (Ιωάννης Ροντήρης κτήτωρ της οδού 1844) και σήραγγα στη θέση ΄΄Συκιά΄΄, για εργοστάσιο υφαντουργίας στο Καμπλάκη στις όχθες του ποταμού Εύηνου (Φίδαρη ) κοντά στο Βαλτσόραμα. Πάλευε για το ίδιο όνειρο και για να ανοίξει τον δρόμο Πλατάνου-Λούζες-Αρτοτίβα-Καμπουλάκι (Καμπλάκι)-Μύλο Κατσιφάρα –Δοσούλα (Ντοσούλα)-Θέρμο. Όπως μου διηγήθηκε το έτος 1960 ο πατέρας μου Νικόλαος από πληροφορία που είχε από τον παππού μου Αριστοφάνη, ο Ροντήρης Ιωάννης το 1845 περίπου ήρθε σε συμφωνία με πέντε εργάτες στους οποίους έδωσε από ένα ζευγάρι παπούτσια στον καθένα για να ανοίξουν τη σήραγγα από τη θέση ΄΄Συκιά΄΄ μέχρι την άλλη πλευρά στην θέση ΄΄Τρύπα΄΄ για να διοχετεύσει το αυλάκι με νερό μέσα στη σήραγγα για το εργοστάσιο υφαντουργίας στη θέση ΄΄Καμπλάκι΄΄. Πάνω από το ΄΄Καμπλάκι΄΄ στην πλαγιά έφτιαξε και μια στέρνα (γούρνα) για να συγκεντρώνει το νερό. Η στέρνα αυτή υπάρχει μέχρι και σήμερα μέσα σε πουρνάρια. Το νερό από το αυλάκι ερχόταν από τον Αρτοτιβιάνικο Κάκαβο  (Ξηρόρεμα) στον Κάναλο όπου υπήρχε μικρό φράγμα (δέση) στη θέση Μαγγαναριά. Από το αυλάκι αυτό στη ΄΄Συκιά΄΄ ο Ιωάννης Αγγελάκης (Γιαννής) πότιζε τον κήπο του. Συνεχίζοντας το αυλάκι στο ΄΄Χαλιά΄΄ πότιζαν τα καλαμπόκια οι χωριανοί μας. Ο Νικόλαος Τσαρούχης (Τσαρχονίκος)-ο Βασίλειος Τσαρούχης (Τζουλοβασίλης)-ο Ιωάννης Αγγελάκης (Κιάφας) και ο Ιωάννης Κουρελής (Κουρλανάκης). Από τον ΄΄Χαλιά΄΄ το αυλάκι κατέληγε στον ΄΄Καμπλάκη΄΄, όπου πότιζαν τα χωράφια οι Ροντιραίοι. Οι εργάτες αφού άνοιξαν τη σήραγγα στην άλλη πλευρά στη θέση ΄΄Τρύπα΄΄ βρήκαν μεγάλη ποσότητα νερού και είπαν στον Ροντήρη ότι το νερό από το αυλάκι δεν το χρειάζεσαι πλέον, γι αυτό ακριβώς το λόγο θα μας δώσεις άλλα πέντε ζευγάρια παπούτσια. Αυτός αρνήθηκε να τους τα δώσει και τότε οι εργάτες τάπωσαν την πηγή με ποκάρια (μαλλί από πρόβατα) με μεγάλες πέτρες και το νερό σύμφωνα με την παράδοση βγήκε στη θέση ΄΄Κολοβελόνι΄΄ στον Εύηνο, στο Βαλτσόρεμα, λίγο πιο κάτω από τη σημερινή σιδερένια γέφυρα. Το νερό είναι πολύ κρύο, αναβλύζει από κάτω προς τα πάνω σαν πίδακας (άμπλας). Τα παλαιά χρόνια οι τσοπάνηδες του χωριού μας που στάλιζαν τα γιδοπρόβατα έβαζαν μέσα αχλάδια (απίδια)-σταφύλια-σύκα και άλλα φρούτα για να κρυώσουν . Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχα το έτος 2015 με την Ξένη Ροντήρη, από το χωριό μας (κόρη του Γρηγορίου Γρηγορόπουλου) τη ρώτησα, γιατί ο Ροντήρης δεν έφτιαξε το εργοστάσιο υφαντουργίας στο ΄΄Καμπλάκι΄ << μου απάντησε ότι  στις 18 Μαϊου  το έτος 1853 στην Ναύπακτο ο γείτονάς του τον πυροβόλησε και τον σκότωσε, γιατί είχαν κάποια διαφορά για τα όρια ενός οικοπέδου με αποτέλεσμα το μεγαλεπήβολο σχέδιό του να ανακοπή>>. Η σήραγγα στη θέση ΄΄Τρύπα΄΄ όπως μου διηγήθηκε ο πατέρας μου, έκλεισε λόγω σεισμού, το έτος 1935. Με την πάροδο του χρόνου με την καλλιέργεια και το όργωμα του χωραφιού χάθηκαν τα ίχνη από τη σήραγγα και δεν γνωρίζουμε σήμερα σε ποιο σημείο ακριβώς βρίσκεται. Στην άλλη πλευρά στη θέση ΄΄Συκιά΄΄ για αρκετά χρόνια ήταν κλειστή λόγω κατολισθήσεων. Το 1960 λόγω μεγάλης βροχόπτωσης το νερό παρέσυρε τα χώματα και άνοιξε πάλι η σήραγγα. Τη χρονιά εκείνη με τον πατέρα μου μπήκαμε μέσα και διανύσαμε απόσταση δεκαπέντε (15) μέτρων αναγκαστήκαμε, όμως να γυρίσουμε πίσω επειδή ήταν πολύ σκοτεινά . Ο πατέρας μου γνώριζε πολύ καλά τη σήραγγα, γιατί μεγάλωσε στην περιοχή αυτή, συγκεκριμένα στο ΄΄Καστρί΄΄ στη θέση ΄΄Μπιρπιρή΄΄ είχε ένα χωράφι όπου ξεχειμώνιαζε. Το χωράφι αυτό το έτος 1935 το αγόρασε από τον Πλατανιώτη Σουμπασάκο. Το 2015 ο συγχωριανός μας Ανδρέας Πυλαρινός στη θέση ΄΄Συκιά΄΄ είχε ένα μικρό κτήμα και καθώς γινόταν εργασίες με μια τσάπα, ο χειριστής τα μπάζα τα έριξε μέσα στο μικρό ρυάκι με αποτέλεσμα να κλείσει το στόμιο της σήραγγας. Την επόμενη χρονιά πήγα με τον ανιψιό μου Κώστα Πυλαρινό του Λεωνίδα να του δείξω τη σήραγγα, τη βρήκαμε κλειστή, και όταν ρώτησα τον Ανδρέα Πυλαρινό για το τι ακριβώς έγινε μου απάντησε ΄΄ Δεν γνώριζε ότι υπήρχε σήραγγα΄΄ και μου υποσχέθηκε ότι θα την ανοίξει. Μέχρι σήμερα δεν προέβη σε καμία ενέργεια.  Από συζητήσεις που άκουγα από μικρός στο καφενείο του Γεωργίου Πυλαρινού (παντοπώλη-Αναστασώργου) ίσως μέσα στη σήραγγα να υπάρχουν στοές από εξόρυξη χρυσού. Η μορφολογία του εδάφους και τα πετρώματα δείχνουν ίσως να υπάρχουν κοιτάσματα χρυσού. Το έτος 2015 με πήρε τηλέφωνο κάποιος από την Αμερική ο οποίος μιλούσε ελληνικά  με απόκρυψη τηλεφώνου ( και με ρώτησε εάν πουλάμε το χωράφι στου ΄΄Μπιρμπιρή΄΄, γιατί υπάρχει κάποια εταιρεία που θέλει να εκμεταλλευτεί το χώμα και όταν του απάντησα ότι δεν το πουλάμε, έκτοτε πλέον δεν είχαμε άλλη επικοινωνία ξανά). Την άλλη χρονιά το έτος 2016 , το ίδιο άτομο πήρε στην Αμερική τον Σπύρο Πυλαρινό του Ιωάννη (γιο του φωτογιάννη)ο οποίος ζει μόνιμα στη Νέα Υόρκη  και του ζητούσε πληροφορίες να μάθει για το χωράφι στου ΄΄Χελινού΄΄ του Αντωνίου Πυλαρινού (μουχτούρη) και  ποιοί είναι οι κληρονόμοι. Αυτός του απάντησε εγώ έφυγα μικρός από το χωριό και δεν γνωρίζω τους κληρονόμους. Μετά από αυτά τα γεγονότα μέχρι σήμερα δεν έγινε καμία επικοινωνία. Στην απέναντι πλευρά από το ΄΄Καστρί΄΄ στα ΄΄Κομπότια΄΄ στο ΄΄Χαλιόρεμα΄΄, ανάμεσα στα ριζόβραχα υπάρχουν σκουρόχρωμα πετρώματα χρώματος τα οποία μυρίζουν πετρέλαιο και όταν τους βάλεις φωτιά ανάβουν.

Το έτος 1960 από την Νομαρχία Αιτ/νίας μια ομάδα έξι ατόμων πήγε στο μέρος αυτό, εξέτασε το έδαφος πήρε και δείγματα προς ανάλυση. Μέχρι σήμερα κανείς από το χωριό δεν γνωρίζει τα αποτελέσματα των εξετάσεων.

              Κύριε Δήμαρχε, σας παρακαλώ θερμά όπως μας διαθέσετε την τσάπα που υπάρχει στην Δημοτική Ενότητα Πλατάνου για να απομακρύνει τα μπάζα που υπάρχουν στη θέση ΄΄ Συκιά΄΄  για να ανοίξει η σήραγγα. Από το χωριό μας υπάρχει κάποιος ο οποίος ζει  μόνιμα στις Η.Π.Α. και θέλει να την αξιοποιήσει.

 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΗΡΑΓΓΑ

1                                      ΡΟΝΤΗΡΗ ΠΟΛΥΞΕΝΗ (ΞΕΝΗ)  τηλ: 210-7782966

2)                                  ΠΥΛΑΡΙΝΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ τηλ: 26340-61022 κιν: 6976851392

 Κ Ο Ι Ν Ο Π Ο Ι Η Σ Η

1.                                                                                                     Εφημερίδα ΄΄ Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΛΑΤΑΝΟΥ΄΄

2.                                                κ. Αθανάσιο Κούκουνα – Δημοτική Ενότητα Πλατάνου – Π Λ Α Τ  Α Ν Ο Σ

3.                                 κ. Κωνσταντίνο Χαλμούκη – Αδελφότητα Αχλαδοκαστριτών ΄΄ Ο Αγιος Νικόλαος΄΄ 

4.                                                    κ. Νικόλαο Τσαρούχη   Πρόεδρο Τοπικής Κοινότητας Αχλαδοκάστρου

5.                                                            κ. ΜΠΟΥΛΕ ΙΩΑΝΝΗ – Δημοτικό Σύμβουλο Δήμου Ναυπακτίας

 

                                                                    Χαϊδάρι  27/10/2020

  Με τιμή

                              Λάμπρος Νικ. Πυλαρινός                                                          

τ. Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Πλατάνου

τηλ: 6946316742   210-5812359

e-mail: lambros.pylarinos@gmail.com