Τρίτη 24 Ιουλίου 2018

A.O. Θύελλα Αχλαδοκάστρου (Αρτοτίβα)



ΑΝΑΦΟΡΑ – ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ

ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ

ΠΕΣΟΝΤΑΣ



Το χωριό μας έδωσε το παρόν σε όλους τους αγώνες του Έθνους από τον καιρό της Τουρκοκρατίας μέχρι και σήμερα, μερικοί από αυτούς άφησαν τα κορμιά τους στα πεδία των μαχών.

Α΄. Κατά την διάρκεια της Επανάστασης το 1821 για την απελευθέρωση της Πατρίδος μας στα αρχεία Εθνικών Αγωνιστών στους φακέλους υπάρχουν δύο αγωνιστές από την Αρτοτίβα, καθώς και ο Χαλμούκης Γεώργιος αγωνιστής του 1821 από την Τέρνοβα ( σημερινό Δεντροχώρι) Προφανώς η καταγωγή του πατέρα του από το χωριό μας την Αρτοτίβα.

  1. Πυλαρινός Ιωάννης του Κων/νου από την Αρτοτίβα Ναυπακτίας. 

    Υπηρέτησε στρατιωτικά την Πατρίδα κατά των αγώνα της ανεξαρτησίας της από τους Οθωμανούς υπό τις οδηγίες των Θοδωράκη     Γρίβα και Γ.     Καραντζά, παρευρεθείς μαζί τους στην μάχη της Αγίας  Παρασκευής των Παλαιών Πατρών. Το ίδιο χρόνο πολέμησε στην Ακράτα και το Λεβίδι Αρκαδίας υπό τον Ανδρέα Λόντο. Την ίδια εποχή υπηρέτησε σαν Μπουλουκτσής του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη και μαζί του πολέμησε στα Δερβενάκια, το Αγιονόρι και το Στεφάνι κατά του Δράμαλη.

    Παρευρέθηκε και στον αποκλεισμό του Ναυπλίου κατά του Αλή Πασά και των λοιπών εντοπίων Τούρκων. Υπό τον ίδιο Αρχηγό παρευρέθηκε στην Άλωση της Τριπολιτσάς και σε μάχη στο Μαύρο Λιθάρι. Το 1825 πολέμησε στο Κρεμίδι κατά των Αράβων του Ιμπραήμ υπό τον  Γενναίο Κολοκοτρώνη και ακόμη στα Τρίκορφα της Τριπολιτσάς. Το 1827 υπηρέτησε υπό τον Γιάννη Νοταρά και μαζί του παρευρέθηκε στις μάχες του Πειραιά και του Φαληρέα, όπου ο Αρχηγός Καραϊσκάκης λαβώθηκε σε καίριο σημείο και μετά 10-12 ώρες πέθανε στην Κούλουρη ( Σαλαμίνα). Με τον Γ. Νοταρά παρευρέθηκε και στην καταστροφή για τους Έλληνες μάχη του Ανάλατου – Σένιου ( σήμερα Νέος Κόσμος) κοντά στην Ακρόπολη των Αθηνών, όπου έπεσαν μαχόμενοι, τόσον ο Αρχηγός του Γ. Νοταράς ( ο επονομαζόμενος και Αρχοντόπουλο), όσο και ο ίδιος Ιωάννης Κωνσταντίνου ( δεν αναφέρεται εδώ το Πυλαρινός κατά την συνήθη για την εποχή εκείνη τακτική, να μεταβάλλουν σε επώνυμο το όνομα του πατέρα).


  2. Πυλαρινός Γεώργιος του Κων/νου ( Μουρκογιώργος  Πυλαρινός ) από την Αρτοτίβα Ναυπακτίας . 

    Γεννήθηκε το 1805. Σε πιστοποιητικό αναφέρεται ως Γεώργιος Κωνσταντίνου ή Πυλαρινός, υπολοχαγός της φάλαγγος . Σύμφωνα με το ίδιο πιστοποιητικό, ο Γεώργιος Κωνσταντίνου ή Πυλαρινός καταγόμενος από το χωριό Αρτοτίβα του Δήμου Προσχίου, υπηρέτησε στρατιωτικά το 1821 υπό διαφόρους Οπλαρχηγούς και παρευρέθηκε σε πλείστες μάχες όπως, στις μάχες Καλιακούδας κατά του Σκόνδρα Πασά, στο Μεσολόγγι , στο Χαϊδάρι, στο Μοναστηράκι των Αθηνών, στις μάχες της Πετραράχωβας, στο Τουρκοχώρι και την Γρανίτσα υπό τον Καραϊσκάκη, στο Λεσίνι υπό τον Δήμο Τσέλιο στην θέση Ξηρομέρου, στα γεφύρια του Αλήμπεη  υπό τους Στάικο, Μακρυγιάννη και Μακράκη, στο Κεφαλόβρυσο υπό τους Βάγγο, Μακρυγιάννη και Τζερμπέλη, στη Μ. Λομποτινά υπό τους Κίτσο Τζαβέλα, Μακρυγιάννη και Ι. Φαρμάκη, στην Τέρνοβα (σημερινό Δεντροχώρι) υπό Ιωάννη Στράτο και Κίτσο Τζαβέλα, στα Καγκέλια Καρπενησίου υπό τον Κίτσο Τζαβέλα, Μακρυγιάννη και Ι. Στράτο, στο Νιόκαστρο υπό τον Κίτσο Τζαβέλα, Μαστραπά και Μακρυγιάννη και έξω του Μεσολογγίου το 1825 υπό τους ίδιους.

    Η επιτροπή των κατέταξε στην έκτη τάξη των Αξιωματικών ( Υπολοχαγό ).
    Πηγή: Γ. Κόκκα, Ο Πλάτανος Ναυπακτίας και η περιοχή του.


  3. Χαλμούκης Γεώργιος. Από την Τέρνοβα ( σημερινό Δεντροχώρι με καταγωγή του πατέρα του προφανώς από το χωριό μας την Αρτοτίβα ).


    Αγωνιστής του 1821 και Οπλαρχηγός επικεφαλής διακοσίων αντρών. Περί αυτού αναφέρει επί λέξη ο Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματα του : << Εγώ ήμουν πολύ αγαπημένος με τον Γκούρα, ήμασταν καλύτερα από αδέλφια μ΄αυτόν και με τον μακαρίτη Χαλμούκη και Θανασούλα Σουλιώτη, πολλά γενναία παλληκάρια και με μεγάλη αρετή..>>. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες κατά των Τούρκων, όπως στην Αλαμάνα, στην Γραβιά, στην Αμπλιάνη και αλλού. Τελικά, έπεσε ηρωικά μαχόμενος στην περίφημη μάχη της Άμπλιανης μεταξύ  Γραβιάς και Αμφίσσης, όπου  σε επιτύμβια μαρμάρινη πλάκα, που πάλαι ποτέ η Κοινότης Αμφίσσης εις μνήμη των πεσόντων, τοποθέτησε επί βράχου, αναφέρετε με το επώνυμο Χαλμόυσης αντί Χαλμούκης, προφανώς εκ λάθους.


    Πηγή: Δημητρίου Κων. Χαλμούκη: Το Αχλαδόκαστρο, η μικρή Πατρίδα μου: Ιστορικές Μνήμες- Παράδοση – Λαογραφία, Θεσσαλονίκη, 2010

Β. Μικρασιατική Εκστρατεία το 1922 έλαβαν μέρος οι: 

  1. Ιωάννης Αγγελάκης του Αριστείδη ( Καφέζας – Ζούκας ). Στρατιώτης, αγγελιοφόρος του ιππικού. Γεννήθηκε το έτος 1895 και πέθανε το έτος 1949 σε ηλικία 54 ετών στα Πατήματα, όπου έκαναν ένα ξυλοκρέβατο και τον πήγαν στο χωριό. Ασκούσε το επάγγελμα του αγωγιάτη στο χωριό μας.



    Ιωάννης Αγγελάκης του Αριστείδη ( Καφέζας – Ζούκας )

    Τα αδέρφια οι Γιαννικαίοι.

       α) Ιωάννης Αγγελάκης του Μιχαήλ.
       β) Κων/νος Αγγελάκης του Μιχαήλ.

    Στο χωριό μας μιλούσαν για κόκκινη μηλιά στα βάθη της Μικράς Ασίας και για την Μικρασιατική καταστροφή.

    Σε ένα  καφενείο στην Σμύρνη όπως διηγήθηκαν στο χωριό, όταν επέστρεψαν, ένας Τούρκος τους ρώτησε από ποιο μέρος είναι και αυτοί του απάντησαν από την Αρτοτίβα. Τότε αυτός τους είπε μην φύγετε , πήγε και έφερε ένα βιβλίο και τους διάβασε ότι στο Καστράκι στη ρίζα μιας ελιάς υπάρχει ένα μεγάλο πήλινο δοχείο ( κιούπι ) γεμάτο λίρες, καθώς και στο Τσοκάρι όπου παλαιά οι Τούρκοι είχαν φρούριο, υπάρχει μια καταπακτή με λίρες που βγαίνει στο ποτάμι Φείδαρη και από το σημείο αυτό έπαιρναν και νερό. Το έτος 1960  περίπου άγνωστοι βρήκαν στην ρίζα της ελιάς το δοχείο με τις λίρες. Στο ίδιο σημείο κάποιος χωριανός μας που έκανε χωράφι, όπως μου διηγήθηκε  ο μακαρίτης ο πατέρας μου Νικόλαος και ο θείος μου ο Θανάσης Μαυρέλης βρήκε λίρες.
      2. Στη Μικρασιατική Εκστρατεία στη Σμύρνη σκοτώθηκε ο Τσαρούχης Βασίλειος του Θεμιστοκλή.

Γ. Ελληνο-Ιταλικό- Γερμανικό Πόλεμο 1940 – 41 και Εμφύλιο ή Συμμοριτοπόλεμο κ.λ.π. μερικοί από αυτούς  άφησαν τα κορμιά τους στα πεδία των μαχών.


  1. Δημήτριος Κουρελής του Επαμεινώνδα. Γεννήθηκε το 1915, φορώντας την τιμημένη στολή του τσολιά, έπεσε μαχόμενος  στις 12- 3 - 1941 στο Αλβανικό μέτωπο.
  2. Λεωνίδας Αγγελάκης του Ιωάννη . Γεννήθηκε το 1917, στρατιώτης, έπεσε μαχόμενος στις 12 – 3- 1941 στο Αλβανικό Πόλεμο.
  3. Κων/νος Μαυρέλης του Γεωργίου.  Έπεσε μαχόμενος σε επιχειρήσεις κατά Κομ/συμμοριτών κοντά στην Μεγαλόπολη Αρκαδίας το έτος 1947, στρατιώτης.
  4. Θεόδωρος Μαυρέλης του Ιωάννη. Γεννήθηκε το 1914, υπηρετούσε στο 12ο Σύνταγμα Πεζικού και σκοτώθηκε στον Ελληνο-Ιταλικό πόλεμο στις 3-12-1940 στη Δρόπολη Βορείου Ηπείρου στο ύψωμα Πλατοβούνι (υψ. 1160).Το όνομά του με τους πεσόντες αναγράφεται σε επιτύμβια στήλη στην Πάτρα. (πηγή: Ιωάννης Μαυρέλης του Αριστομένη-Πάτρα)
  5. Αλέξιος Πυλαρινός του Ιωάννη ( γιος του Πλαρνογιαννακού ) εσφαγιάσθη την 4 – 6 -1944 υπό των Ελασιτών στα Συχενά Πατρών, υπηρετών ως Υπενωμοτάρχης Χωροφυλακής. Άφησε ορφανά δυο αγόρια, τον Αλέξανδρο (Αλέκο) και το Γεώργιο.
  6. Γεώργιος Πυλαρινός του Ιωάννη ( γιος του Πλαρνογιαννακού) ,υπηρετών ως Ενωμοτάρχης Χωροφυλακής, εφονεύθη στο Αίγιο Αχαΐας αμέσως μετά την απελευθέρωση το 1945.
  7. Επαμεινώντας Κουρελής του Ιωάννη εφονεύθη δια εμπρησμού την 12- 9-1944 στο Μελιγαλά Μεσσηνίας από τους Ελασίτες, υπηρετώντας ως χωροφύλακας.
    Επαμεινώντας Κουρελής του Ιωάννη
  8. Θεοφάνης Τσαρούχης του Γεωργίου. Υπηρετούσε ως χωροφύλακας – ασυρματιστής, εφονεύθη από τους Κομ/συμμορίτες στη μάχη της Αράχωβας – Ναυπακτίας την 12-1-1948.
  9. Κων/νος Αγγελάκης φονεύθηκε την 3 -12 1941 από τους Γερμανούς κατά την ομαδική εκτέλεση των Καλαβρυτινών στην  κατοχή 1941-1945.
  10. Δημήτριος  Χάσκαρης του Γεωργίου και ο γιος του φονεύθηκαν την 4 -12-1944 από τους Ελασίτες κατά την διάρκεια του Κομμουνιστικού Κινήματος το 1944 στην Αθήνα.
  11. Ιωάννης Κουρελής. Υπηρετούσε ως αγροφύλακας, συνελήφθη  ως όμηρος από τους Κομ/συμμορίτες την 3- 4 -1947 κατά την επιδρομή τους στον Πλάτανο Ναυπακτίας και σφαγιάστηκε  στη θέση Κούμπλα Κρυονερίων Ναυπακτίας. Άφησε δυο(2) όρφανα αγόρια, τον Βασίλειο και τον Ιωάννη, και την σύζυγό του Βασιλική (από την Μηλιά Ορεινής Ναυπακτίας).
    Όπως μου διηγήθηκε ο θείος μου, ο Αθανάσιος, πριν φύγει για τον Πλάτανο πήγε και τον βρήκε στην θέση ΄΄Μπίλια΄΄ λέγοντας του πως τον ειδοποίησε η Χωροφυλακή ότι πρέπει να πάνε και οι δυο στον Πλάτανο. Ο θείος μου του απάντησε ότι δεν είναι έτοιμος ακόμη, πήγαινε εσύ, θα ετοιμαστώ και θα έρθω. Τελικά δεν πήγε γιατί κατάλαβε πως κάτι σοβαρό συνέβαινε. Αν πήγαινε θα είχε την ίδια τύχη. 
    Πηγή: Αθανασίου Μαυρέλη του Γεωργίου το έτος 2010

Δεν θα παραλείψω να μνημονεύσω τους παππούδες μας, τους πατεράδες μας, που έλαβαν μέρος σε όλους τους μετέπειτα απελευθερωτικούς Βαλκανικούς πολέμους, Α΄ και Β΄ Παγκόσμιο. 


  1. Κων/νος Χαλμούκης ( Χαρνοκώτσιος). Μίλαγε για τις μάχες του Μπιζανίου, του Σκρά ,για την κατά της Τουρκίας εκστρατείας 1912-1913 και για την εκστρατεία κατά της Βουλγαρίας 1913. Ήρθε από την Αμερική και υπηρέτησε την πατρίδα ως στρατιώτης για εννέα (9) ολόκληρα χρόνια.

  2. Απόστολος Πυλαρινός του Χρήστου ( Καπρής ) ο οποίος έμενε στο Θέρμο, υπηρέτησε ως στρατιώτης τέσσερα (4) χρόνια.

  3. Αριστοφάνης Πυλαρινός του Νικολάου.

  4. Γεώργιος Κουρελής ( Κουρλόργος).

  5. Ιωάννης Αγγελάκης (Αγγελακογιάννης)

  6. Ιωάννης Αγγελάκης ( Κιάφας ).

  7. Κων/νος Αγγελάκης ( Σιαμαντοκώστας).

  8. Κύρκος Κουρελής ( Κουρλοκύρκος ) - Λοχίας.

  9. Χρήστος Πυλαρινός (Φωτοχρήστος).

  10. Γεώργιος Τσαρούχης ( Τσαρχόργος).

  11. Νικόλαος Τσαρούχης ( Τσαρχονίκος).

  12. Νικόλαος Γρηγορόπουλος ( Χαντζής).

  13. Ιωάννης Κουρελής (Κουρλογιαννάκης).

  14. Νικόλαος Πυλαρινός του Αριστοφάνη (Νικολάκης).

Επιπρόσθετα, στον Ελληνοιταλικό πόλεμο το 1940-41 τραυματίστηκε στο πόδι ο Νικόλαος Χαλμούκης του Γεωργίου (Χαλμουκονίκος).

Κατά τον εμφύλιο πόλεμο το έτος 1946 στο Γράμμο, στις εκκαθαρίσεις του στρατού για τους αντάρτες του ΕΛ.Α.Σ, τραυματίστηκε στο κεφάλι από θραύσματα όλμου ο Αντώνιος Πυλαρινός του Αριστοφάνη και από τα βογγητά που έκανε τον αναγνώρισε ο συγχωριανός μας Νικόλαος Πυλαρινός του Μιχαήλ που τελούσε χρέη νοσοκόμου και του πρόσφερε τις πρώτες βοήθειες. Στην συνέχεια μεταφέρθηκε στους πρόποδες του Γράμμου στο τοπικό ιατρείο και έπειτα στο στρατιωτικό νοσοκομείο στην Αθήνα όπου και νοσηλεύτηκε για 3 μήνες. Χαρακτηρίστηκε Ανάπηρος Πολέμου.

Βεβαίως υπάρχουν και άλλοι πολλοί από το χωριό μας αφανείς αγωνιστές για τους οποίους δεν γνωρίζω τους αγώνες τους γιατί σήμερα δεν είναι εν ζωή για να αντλήσω πληροφορίες. Εμείς πρέπει να τιμήσουμε την προσφορά τους γιατί πίστευαν στον Χριστό και την ελευθερία της πατρίδος. Σήμερα πρέπει να υπάρχουν τρία ιδανικά για να επιβιώσει η Ελλάδα ( Πατρίδα –Θρησκεία –Οικογένεια ). Στους ανωτέρω αγωνιστές πρέπει να πούμε να είναι<< αιωνία η μνήμη τους>>.

Τα παραπάνω στοιχεία τα περισσότερα μου τα έδωσε ο μακαρίτης ο θείος μου Αθανάσιος Μαυρέλης του Γεωργίου το έτος 2012 και τα είχα στο αρχείο μου. Αργότερα θα ασχοληθώ για την μάχη του Παπαγιάννη στο χωριό μας με τους αντάρτες. Για το λαϊκό δικαστήριο του Παπαντώνη στην αυλή του σχολείου από τους αντάρτες και για ποιο λόγο έγιναν όλα αυτά και ποιος τους έφερε στο χωριό. Μαρτυρία Θανάση Μαυρέλη του Γεωργίου ο οποίος ήταν παρών σε όλα τα γεγονότα. 


Σάββατο 7 Ιουλίου 2018

ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΑΡΤΟΤΙΒΑΣ


Το γεφύρι της Αρτοτίβας ( Καμάρα ) πριν γίνει η ανακαίνιση. Σήμερα έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Η αποκατάσταση έγινε κατόπιν ενεργειών της Αδελφότητας Αχλαδοκαστριτών Ναυπακτίας ( Ο Άγιος Νικόλαος).






Κυριακή 1 Ιουλίου 2018


ΠΕΝΘΟΣ  ΙΩΑΝΝΗ ΤΣΑΡΟΥΧΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
     Απεβίωσε στις 21 Ιουνίου 2018 ο Ιωάννης Τσαρούχης του Νικολάου ( γιος του Τσαρχονίκου ), σε ηλικία 86 χρονών, η εξόδιος ακολουθία  έγινε στις 25 Ιουνίου 2018  στον Ιερό Ναό  Αγία Αναστασία, στον λόφο Αξιωματικών Περιστερίου, όπου παρευρέθηκε πολύς κόσμος. Η ταφή έγινε στο Νεκροταφείο Αγίου Βασιλείου Περιστερίου. Ο εκλιπών παντρεύτηκε την Νίκη από το Μεσολόγγι και απέκτησαν τρία παιδιά, την Νεκταρία, τον Νίκο ,τον Χρήστο και είχε πέντε εγγόνια. Στο στίβο της ζωής με την γυναίκα του αγωνίστηκαν  σκληρά για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους , δίδοντας χριστιανικές αρχές με αποτέλεσμα να κάνουν μια ωραία οικογένεια. Τελείωσε το Γυμνάσιο στο Θέρμο και μετά το στρατιωτικό ήρθε στην Αθήνα και έπιασε δουλεία στην Αθηναϊκή χαρτοποιεία στο Βοτανικό, διοικητικός υπάλληλος. Στην εταιρεία ήταν πολύ ευγενικός και αγαπητός σε όλο το προσωπικό. Με την πάροδο του χρόνου έγινε  Προϊστάμενος στο Τμήμα πωλήσεων.
Στην οικογένεια του, εύχομαι την εξ ουρανού  παρηγοριά, προκειμένου να ξεπεράσουν το βαρύ πένθος. Το χώμα του Περιστερίου να είναι ελαφρύ που τον σκέπασε.
Γιάννη αιωνία σου η μνήμη.
                                                                                      Λάμπρος Νικ. Πυλαρινός